Lịch sử Trung Quốc ghi chép lại sau khi Canh Thủy Đế Lưu Huyền lên ngôi, liền phái Vương Phượng, Vương Thường, Lưu Tú đem quân đánh Côn Dương (nay là huyện Diệp, Hà Nam). Họ nhanh chóng chiếm được Côn Dương, sau đó lại chiếm được Yên Thành (nay là huyện Yến Thành, Hà Nam) và Định Lăng (nay ở Tây bắc huyện Yên Thành, Hà Nam) ở gần đó.
Vương Mãng nghe tin quân khởi nghĩa đã lập Lưu Huyền lên làm hoàng đế đã rất lo lắng, nay nghe tin mất liền mấy tòa thành lại càng sợ hãi, vội phái hai đại tướng Vương Tầm, Vương Ấp dẫn bốn ba vạn quân xuất phát từ Lạc Dương tiến thẳng tới Côn Dương.
Để hư trương thanh thế, quân Vương Mãng không biết kiếm từ đâu được một người rất to lớn, tên là Cự Vô Bá. Cự Vô Bá có thân hình đặc biệt cao, lại to khỏe như một con bò mộng. Anh ta còn có tài huấn luyện thú dữ như hổ. báo, tê giác, voi. Vương Mãng phong anh ta làm hiệu úy, sai anh ta dẫn đám mãnh thú ra trận trợ uy.
Hán Quân giữ Côn Dương chỉ có tám, chín ngàn người. Có tướng lĩnh đứng trên thành quan sát thấy quân Vương Mãng đông như thế sợ không đối phó nổi, chủ trương bỏ Côn Dương, lui về cứ điểm cũ.
Lưu Tú nói với mọi người: “Hiện nay binh mã và lương thảo của chúng ta đều thiếu thốn, chỉ dựa vào sự đồng tâm hiệp lực để đánh địch. Nếu mọi người rời rã để Côn Dương thất thủ thì các cánh Hán quân khác cũng bị tiêu diệt, sự nghiệp của chúng ta sẽ thất bại.
Mọi người thấy Lưu Tú nói có lý nhưng lại thấy lực lượng quân Vương Mãng quá mạnh, tử thủ Côn Dương cũng không phải là biện pháp hay. Sau khi bàn bạc, liền để Vương Phượng, Vương Thường ở lại giữ Côn Dương. Lưu Tú đem một số binh mã phá vây, chạy về Định Lăng và Yến Thành để điều cứu binh đi.
Đêm đó, Lưu Tú đem theo mười hai dũng sĩ cưỡi ngựa tốt, lợi dụng đêm tối xông ra khỏi cửa nam thành Côn Dương. Quân Vương Mãng không phòng bị, để họ thoát khỏi vòng vây. Thành Côn Dương tuy không lớn, nhưng rất kiên cố Quân Vương Mãng tưởng rằng có nhiều binh lính và vũ khi, sẽ dễ dàng hạ thành. Họ chế tạo các lâu xa cao mười trượng từ trên đó bắn tên vào thành như mưa. Người trong thành ra giếng lấy nước đều phải mang mộc che tên. Quân Vương Mãng còn dùng xe chở gỗ khúc cửa thành và đào đường hầm toan xuyên dưới chân thành. Nhưng Hán quân dùng mọi biện pháp hữu hiệu để chống lại, nên thành vẫn được giữ vững.
Lưu Tú đến Định lăng, toan điều toàn bộ binh mã ở Định Lăng và Yến Thành đi cứu Côn Dương. Nhưng một số tướng lĩnh Hán quân tham tiếc của cải, không chịu rời hai tòa thành trên. Lưu Tú khuyên họ: “Ta nên tập trung mọi lực lượng ở đây đến cứu Côn Dương để đánh bại địch, hoàn thành sự nghiệp lớn. Nếu cứ tử thủ ở đây địch đánh xong Côn Dương, sẽ đánh tới đây, chúng ta không giữ được thì ngay tính mạng cũng không còn, chứ đừng nói tới của cải nữa.”
Các tướng lĩnh được thuyết phục, liền đem toàn bộ binh mã theo Lưu Tú đến Côn Dương.
Lưu Tú thân tự dẫn hơn một ngàn bộ binh và kỵ binh, tổ chức thành đội quân tiên phong tiến tới Côn Dương bày thành thế trận cách Côn Dương khoảng bốn, năm dặm. Vương Tâm, Vương Ấp thấy số lượng quân Hán ít ỏi, chỉ phái mấy ngàn binh sĩ đối phó. Nhân lúc quân địch chưa dàn xong trận thế. Lưu Tú tranh thủ tiến công trước, thân dẫn bộ đội tiên phong xông lên, giết được mấy chục lính địch.
Đại đội binh mã cứu viện vừa tới kịp, thấy đội quân tiên phong của Lưu Tú đang chiến đấu dũng mãnh, cũng hăng hái nhất tề xông vào chiến đấu, Vương Tầm. Vương Ấp buộc phải lui quân. Hán quân thừa thắng tràn sang, càng đánh càng mạnh, một người có sức địch lại mười kẻ địch.
Quân cảm tử do Lưu Tú chỉ huy có ba ngàn người, xông thẳng vào đội quân chủ lực của Vương Mãng. Vương Tầm thấy Hán quân ít ỏi, có ý coi thường, đưa một vạn quân ra toan đè bẹp, nhưng không ngờ một vạn quân vẫn không địch nổi ba ngàn quân cảm tử của Lưu Tú. Sau một thời gian giao chiến, quân đội của Vương Tầm bắt đầu rối loạn, Hán quân càng đánh càng hăng, nhằm thẳng phía Vương Tầm xông tới. giết được Vương Tầm.
Vương Phượng, Vương Thường chỉ huy quân Hán trong thành Côn Dương, thấy quân cứu viện đánh thắng, liền mở cửa thành xông ra, đánh ép lại, tiếng hô “giết” vang trời dậy đất. Quân Vương Mãng nghe nói chủ tướng bị giết thì tất cả hoảng loạn, dẫm đạp lên nhau trốn chạy. Suốt dọc đường hơn một trăm dặm. phơi đầy thi thể quân Vương Mãng.
Lúc đó, trời bỗng tối sầm, sấm sét vang rền, gió thổi mạnh rồi mưa như trút xuống. Đàn mãnh thú do Cự Vô Bá đưa ra trợ chiến cũng run rẩy sợ hãi, không những không xông lên, mà lại quay đầu xông bừa vào đám quân Vương Mãng. Quân Hán bám sát truy đuổi, khiến quân Vương Mãng như nước trào ra sau con đê vỡ, chạy về phía Tri Thủy (nay là Sa Hà, ở Lỗ Sơn, Hà Nam), hàng ngàn hàng vạn quân chết đuối trên dòng Trĩ Thủy, hầu như làm ứ tắc cả dòng sông.
Khi viên đại tướng còn lại là Vương Ấp chạy về tới Lạc Dương, thì 43 vạn đại quân Vương Mãng chỉ còn lại mấy ngàn.
Hán quân thu dọn chiến trường ngổn ngang thi thể, binh khí, khôi giáp, xe cộ, lương thảo của quân Vương Mãng. Việc thu dọn phải làm hơn một tháng, những thứ còn lại phải châm lửa thiêu hủy.
Tin tức về trận đánh tiêu diệt quân chủ lực Vương Mãng ở Côn Dương lan truyền đi khắp nước, đã động viên dân chúng các địa phương nổi dậy hưởng ứng quân khởi nghĩa. Nhiều nơi tự động giết quan lại địa phương, chờ đợi quân khởi nghĩa tới.
Canh Thủy Đế phái đại tướng Thân Đỗ Kiến và Lý Tùng dần Hán quân thừa thắng tiến công Trường An. Vương Mãng cuống cuồng sợ hãi, vội tha các tù phạm trong ngục ra, tổ chức chắp vá một đội quân phòng giữ. Nhưng, một đội quân như thế làm sao có thể chiến đấu vì Vương Mãng? Vừa tiếp xúc với Hán quân, họ đã lần lượt tan chạy.
Không lâu sau, Hán quân tiến công Trường An, nhân dân trong thành sôi nổi hưởng ứng, phóng hỏa đốt cháy của lớn cung Vị Ương. Mọi người lớn tiếng đòi Vương Mãng ra đầu hàng. Vương Mãng hoảng hốt, dẫn một số tùy tùng chạy vào Tiệm Đài là một tòa lầu xung quanh là nước, lửa không cháy tới được. Hán quân vây chặt Tiệm Đài, đợi cho quân trên đó bắn hết tên mới xông lên. giết chết Vương Mãng.
Triều Tân của Vương Mãng tồn tại được 15 năm, cuối cùng sụp đổ trước cuộc khởi nghĩa nông dân.