Tôn Quyền chiếm được Kinh Châu, giết Quan Vũ sợ Lưu Bị báo thù, liền phái sứ giả đem thư gửi Tào Tháo tỏ ý sẵn lòng quy thuận và khuyên Tào Tháo nên thuận theo mệnh trời, lên ngôi xưng đế. Tào Tháo nhận thư, tiện tay đưa cho các thủ hạ xem rồi cười nói: “Thằng nhãi Tôn Quyền muốn nướng ta trên lò lửa đây”.
Từ khi Hán Hiến Đế về Hứa đô, việc triều chính và quyền chỉ huy quân đội hoàn toàn nằm trong tay Tào Tháo. Việc phế bỏ Hán Hiến Đế và tự mình xưng đế đối với Tháo là rất dễ dàng. Nhưng ông ta nghĩ rằng nhà Hán tuy đã vô cùng suy yếu, vẫn còn có danh nghĩa chính thống, nếu mình lên làm hoàng đế, mọi người chưa dễ phục tòng. Vì vậy, Tào Tháo cho rằng, việc Tôn Quyền xúi mình phế bỏ Hiến đế, tự xưng hoàng đế, là có ý đẩy mình vào thế bị thiên hạ phản đối.
Trầm ngâm một lát, Tào Tháo nói: “Nếu quả thật là mệnh trời, ta sẽ chỉ làm Chu Văn Vương thôi” (ý nói để tới đời con sẽ chiếm ngôi hoàng đế).
Sau đó ít lâu, bệnh cũ của Tào Tháo tái phát, thuốc thang điều trị đều không có hiệu quả. Cuối cùng, mất tại Lạc Dương. Năm đó, Tào Tháo 66 tuổi. Tào Tháo mất, thế tử Tào Phi kế vị là Ngụy Vương và thừa tướng, tiếp quản mọi quyền hành của Tào Tháo. Sau khi Tào Phi nối ngôi Ngụy Vương, có người cáo giác là Tào Thực, em Tào Phi, làm Lâm Trung hầu, thường xuyên uống rượu mắng người, lại giam cả sứ giả do Tào Phi cử tới. Tào Phi lập tức cử người tới Lâm Trung bắt Tào Thực đem về Nghiệp Thành hỏi tội.
Tào Phi và Tào Thực vốn là hai anh em do vương hậu Biện thị sinh ra. Tào Tháo không những là nhà chính trị, nhà quân sự mà còn là nhà văn học nổi tiếng.
Hai anh em Tào Phi, Tào Thực cũng giỏi thi văn. Ba cha con đều là những người đứng đầu trường phái thơ, gọi là trường phái Kiến An (Kiến An là một trong những niên hiệu của Hán Hiến Đế – ND). Lịch sử văn học gọi gọp ba cha con Tào Tháo là “tam Tào”. Tào Thực từ nhỏ đã rất thông minh, mới hơn mười tuổi đã nổi tiếng đọc rộng và có tài văn chương mẫn tiệp. Có lần, Tào Tháo xem văn của Tào Thực, tỏ ý nghi ngờ liền hỏi: “Có phải con ta nhờ người khác làm hộ không?”
Tào Thực quỳ xuống nói: “Con xuất khẩu thành văn, hạ bút thành thơ, sao lại phải nhờ người khác làm hộ. Nếu phụ vương không tin, xin cứ cho thử tại chỗ.”
Tào Tháo thử mấy lần, quả thấy Tào Thực tài hoa xuất chúng, nên đặc biệt yêu quý. Nhiều lần, Tào Tháo muốn phong Tào Thực làm thế tử nối nghiệp, nhưng vì có nhiều đại thần khuyên can không nên bỏ trưởng lập thứ, nên mới không thực hiện việc đó.
Tào Phi sợ địa vị thế tử của mình không vững nên tìm mọi cách làm hài lòng Tào Tháo. Có lần, Tào Tháo chuẩn bị ra trận, Tào Phi, Tào Thực đều tiễn đưa. Trước lúc chia tay, Tào Thực ứng khẩu đọc một đoạn văn ca ngợi công đức Tào Tháo, mọi người nghe đều thán phục nức nở.
Có người ghé tai mách nước cho Tào Phi: “Đại Vương sắp xong pha chiến trận, thế tử không nên dùng lời lẽ hào nhoáng mà cần tỏ tình cảm quyến luyến, buồn lo, như thế sẽ có hiệu quả hơn”. Tào Phi nghe theo, nắm vạt áo Tào Tháo, sụt sùi cáo biệt, nhắc nhở phụ vương muôn ngàn lần nên bảo trọng thân thể. Tào Tháo cũng cảm động rơi nước mắt.
Sự việc đó khiến Tào Tháo nghĩ rằng Tào Phi tuy tài năng không bằng Tào Thực, nhưng tâm địa trung hậu, thật thà hơn, nên không nghĩ tới chuyện thay đổi địa vị thế tử nữa. Lại thêm Tào Phi nhờ rất nhiều người giỏi nói tốt cho mình và gièm pha Tào Thực khiến tình cảm mến yêu của Tào Tháo với Tào Thực dần sụt giảm đi.
Còn Tào Thực là người tính tình phóng khoáng, ít chú ý đến tiểu tiết. Có lần sai đánh xe ngựa, tự mở của vương cung đi ra ngoài. Việc đó vi phạm vào quy định của vương cung. Tào Tháo nghe biết, nổi giận, liền xử viên quan giữ của vương cung vào tội chết.
Lại có lần, Tào Tháo cử Tào Thực đem quân xuất chinh. Tào Phi nghe tin, sai chuẩn bị sẵn tiệc rượu tiễn, mời Tào Thực uống say túy lúy. Một lát sau, Tào Tháo sai người đến giục Tào Thực lên đường, nhưng giục giả mấy lần, Tào Thực vẫn chưa tỉnh rượu. Tào Tháo đành bãi bỏ việc sai Tào Thực cầm quân.
Tất cả những sự việc đó khiến địa vị thế tử của Tào Phi càng thêm vững chắc.
Sau khi Tào Phi lên làm Ngụy Vương, thấy Tào Thực giao du rộng, trong lòng vẫn gờm sợ. Một lần, nhân một cớ nhỏ, Tào Phi liền sai bắt Tào Thực toan xử vào tội chết.
Vương thái hậu Biện thị nghe tin, cuống quít sợ hãi vội chạy đến xin hộ Tào Thực mong Tào Phi nghĩ tình anh em cùng mẹ mà khoan thứ.
Tào Phi không thể không nghe lời mẹ. Vả lại, chỉ vì một chuyện nhỏ mà giết em ruột, cũng sợ mọi người chê cười, liền gọi Thực tới mắng: “Ta với ngươi tuy tình là anh em, nhưng nghĩa là vua tôi, nếu không kính nể Thái hậu, thì ta quyết không tha mạng cho ngươi. Xưa nay ngươi vẫn cậy tài, vậy hôm nay, để chuộc lỗi, ngươi hãy đứng trước ta bảy bước tiến về phía ta. Hết bảy bước chân, nếu không làm xong bài thơ thì ta sẽ chém. Trong lời thơ, ngươi không được nói gì tới hai chữ anh em và nhắc gì tới chuyện hôm nay. Ngươi có làm được không?” Tào Thực sụp lạy, nói: “Xin vâng mệnh”. Sau đó, lùi xa bảy bước và ung dung tiến lên. Biện thị và các thị thần xung quanh chăm chú nhìn Tào Thực, phập phồng lo sợ.
Tào Thực đi lên. Một bước, hai bước, ba bước…, vẫn chưa đọc được gì. Mọi người, đặc biệt là Biện thị, càng lo thắt ruột. Bỗng nhiên, Thực ngẩng cao đầu, sang sảng đọc:
“Chử đậu nhiên đậu cơ
Đậu tại phủ trung khấp
Bản thị đồng căn sinh
Tương tiên hà thái cấp”
Dich:
“Cành đậu dun hạt đậu,
Hạt đậu trong nồi khóc.
Cùng một góc sinh ra
Đốt nhau sao quá gấp!”
Từ bước thứ tư tới bước thứ bảy, mỗi bước đọc xong một câu thơ, và hoàn thành đúng như qui định khắt khe của Tào Phi.
Ý thơ khiến Tào Phi cũng phải trào lệ, ân hận. Ba mẹ con ôm nhau khóc. Mọi người vừa xúc động, vừa vui mừng cảm phục tài năng mẫn tiệp của Tào Thực.
Do vậy Tào Phi vẫn triệt bỏ tước Lâm Truy hầu của Thực và giáng xuống một tước thấp hơn, bắt đi nhận chức xa kinh thành.
Câu chuyện “thất bộ thi” (bài thơ làm trong bảy bước) của Tào Thực trở thành một giai thoại trong lịch sử văn học Trung Quốc và được truyền tụng mãi.
Lên làm Ngụy Vương, Tào Phi không e ngại dư luận như Tào Tháo. Mùa thu năm đó, Tào Phi sai thân tín liên danh dâng thư lên Hán Hiến Đế, khuyên (thực chất là buộc) Hán Hiến Đế nhường ngôi cho Ngụy Vương, Hán Hiến Đế đã ngồi trên ngai vàng, làm hoàng đế bù nhìn suốt hơn ba mươi năm. Nay nhận được biểu của các đại thần, đành tuyên bố nhượng vị, đổi xưng là Sơn Vương công. Các đại thần còn bày ra một nghi thức nhường ngôi long trọng, để Hán Hiến Đế bưng ngọc tỷ dâng cho Ngụy Vương Tào Phi, tỏ rằng hoàn toàn tự nguyện.
Năm 220, Tào Phi xưng đế, dựng nên triều Ngụy. Đó là Ngụy Văn Đế. Tào Phi truy xưng cha mình là Tào Tháo làm Ngụy Võ Đế.
Vương triều Đông Hán do Lưu Tú dựng nên, tới lúc đó mới chính thức kết thúc.
Lịch sử Trung Quốc 5000 năm,