Công Tử Lưu Vong Trùng Nhĩ

Công tử Trùng Nhĩ là con của Tấn Hiến Công. Khi Tấn Hiến Công về già, sủng ái quí phi là Li Cơ, muốn lập con trai của Li Cơ là Hề Tề làm thái tử thay cho thái tử Thân Sinh đã bị giết. Thấy thái tử bị giết, hai người con khác của Tấn Hiến Công là Trùng Nhĩ và Di Ngô thấy nguy hiểm, liền tìm cách chạy sang nước khác lánh nạn.

Khi Tấn Hiến Công chết, nước Tấn sinh nội loạn. Sau, Di Ngô trở về nước giành được ngôi vua, muốn tìm cách diệt trừ Trùng Nhĩ, khiến Trùng Nhĩ phải long đong trốn tránh khắp nơi. Khi ở nước Tấn, Trùng Nhĩ là một công tử có tiếng tăm, nên nhiều đại thần tài giỏi tình nguyện theo công tử đi lưu vong.

Trước hết, Trùng Nhĩ ở nước Địch trong mười hai năm, sau phát hiện có người hành thích, liền chạy sang nước Vệ. Nước Vệ thấy Trùng Nhĩ đang bị thất thế, không chịu tiếp đãi. cả đoàn đi tới Ngũ Lộc (nay ở đông nam Bộc Dương tỉnh Hà Nam) thì quá đói, liền cử người đi xin ăn.
Nông dân địa phương không ai chú ý đến họ, có một người còn đùa cợt, đưa cho họ một nắm đất bùn, Trùng Nhĩ nổi giận, thủ hạ của ông muốn xúm lại trị người đó, nhưng Hồ Yên vội vàng can ngăn, nhận lấy nắm bùn và nói để an ủi Trùng Nhĩ: “Bùn cũng tức là đất đai, dân chúng cho ta đất đai là một điểm tốt”.

Trùng Nhĩ đành gượng cười, đi tiếp,

Đoàn của Trùng Nhĩ lưu vong đến nước Tề, lúc đó Tể Hoàn Công còn sống, tiếp đãi ân cần, tặng Trùng Nhĩ nhiều xe ngựa và nhà cửa, còn đem một cô gái trong họ gả cho Trùng Nhĩ. Trùng Nhĩ thấy vậy, rất muốn ở lại nước Tề , nhưng thủ hạ trong đoàn, ai cũng muốn trở về Tấn.

Những người tùy tòng họp riêng với nhau trong bãi dâu, bàn cách trở về nước Tấn, không ngờ có một nữ nô lệ đang hái dâu nghe lỏm được câu chuyện về nói lại với vợ Trùng Nhĩ là Khương thị. Khương thị bảo Trùng Nhĩ: “Thiếp nghe nói chàng và mọi người muốn trở về Tấn, điều đó rất phải”.

Trùng Nhĩ vội vàng biện bạch, nói: “Không hề có chuyện đó”.

Khương thị ra sức khuyên Trùng Nhĩ về nước; “Chàng cứ ham vui sướng ở đây thì không làm nên chuyện gì đâu”. Nhưng Trùng Nhĩ vẫn không muốn về. Tối hôm đó, Khương thị bàn với  tuỳ tòng, chuốc rượu cho Trùng Nhỉ thật say rồi vực lên xe, đi khỏi nước Tề. Khi Trùng Nhĩ tỉnh dậy, thì đã cách nước Tề rất xa.

Sau đó, Trùng Nhĩ lại tới nước Tống. Tống Tương Công đang ốm nặng, quan lại dưới quyền nói với Trùng Nhĩ: “Chúa công tôi rất kính trọng Công tử, nhưng chúng tôi không có quân đội để đưa ngài về nước”.

Hồ Yến nói: “Chúng tôi hiểu rõ điều đó. Chúng tôi sẽ không dám phiền các ngài nữa”.

Rời khỏi nước Tống, đoàn lưu vong lại đến Sở, Sở Thành Vương coi Trùng Nhĩ như khách quí, dùng nghi thức tiếp đãi các nước chư hầu để tiếp Trùng Nhĩ. Thành Vương đôi đãi tốt và Trùng Nhĩ cũng rất tôn kính trở lại, hai người liền kết làm bè bạn.

Một lần, trong khi thiết tiệc Trùng Nhĩ, Sở Thành Vương hỏi vui: “Nếu sau này Công tử trở về nước Tần, thì sẽ báo đáp lại tôi thế nào?”

Trùng Nhĩ nói: “Vàng bạc của cải thì quí quốc không thiếu gì. Tôi biết lấy gì để báo đáp lại ân đức của đại vương được?”

Sở Thành Vương cười nói: “Nói như thế, thì không báo đáp gì sao?”

Trùng Nhĩ nói: “Nếu nhờ hồng phúc của đại vương, tới được trở về nước Tấn, thì sẽ nguyện giữ tình hoà hảo với quí quốc, để nhân dân hai nước được sống thái bình. Nếu vạn nhất hai nước xảy ra chiến tranh, khi quân đội hai bên gặp nhau, tôi nhất định sẽ lùi nhường ba xá*.

Sở Thành Vương không để ý lắm đến câu nói đó, nhưng đại tướng nước Sở là Thành Đắc Thần thì rất giận. Tan tiệc, khi Trùng Nhĩ đã ra về, Thành Đắc Thần nói với Sở Thành Vương: “Trùng Nhĩ nói như vậy, sau này tất là kẻ vong ân phụ nghĩa, chi bằng nhân lúc này, giết quách hắn đi để khỏi lo ngại về sau”.

Sở Thành Vương không chịu. Đúng lúc đó, có sứ thần của Tần Mục Công đến đón Trùng Nhĩ, Sở liền để Trùng Nhĩ vào nước  Tần (đô thành là Ung, nay ở đông nam Phượng Tường, Thiểm Tây).

Nguyên do là Tần Mục Công từng giúp Di Ngô, anh em cùng cha khác mẹ với Trùng Nhĩ về làm vua nước Tấn. Không ngờ khi Di Ngô lên ngôi, lại đối địch với Tần, hai nước xảy ra chiến tranh. Di Ngô chết, con ông ta vẫn bất hoà vái Tần. Tần Mục Công liền quyết định giúp đỡ, đưa Trùng Nhĩ về nước.

Lịch sử trung quốc năm 636 trước Công nguyên, Tần dùng đại quân hộ tống  Trùng Nhĩ vượt Hoàng Hà. Sau 19 năm lưu vong, Trùng Nhĩ lại được trở về Tấn, lên ngôi vua. Đó là Tấn Văn Công.