Tào Tháo đại bại ở Xích Bích, chạy về Hứa Đô, trong lòng buồn bã. Đúng vào lúc, đứa con nhỏ mà Tào Tháo yêu mến nhất là Thương Thư lại mắc bệnh nặng, tìm nhiều thầy thuốc chạy chữa vẫn không hiệu quả. Nhìn đứa con sắp chết, Tào Tháo thương cảm thán: “Nếu có Hoa Đà, thì con ta không phải chết sớm thế này”.
Hoa Đà là một thầy thuốc nổi tiếng trong lịch sử y học Trung Quốc, là người đồng hương với Tào Tháo. Từ lúc trẻ tuổi, Hoa Đà đã thông lầu kinh truyện, đặc biệt là tinh thông y học. Hoa Đà cứu chữa, thì tuyệt đại đa số trường hợp đều khỏi. Các quan lại địa phương cho tới thái úy trong triều, nghe danh tiếng của Hoa Đà, nhiều lần mời ra làm quan, nhưng ông đều từ chối.
Hoa Đà đoán bệnh vô cùng chuẩn xác. Có lần, hai viên quan bị nhức đầu phát sốt, lần lượt tìm tới xin Hoa Đà chữa trị. Hoa Đà xem bệnh cho hai người, cho một người phương thuốc đi ngoài, một người phương thuốc phát tán mồ hôi. Có người đứng cạnh thấy Hoa Đà cho hai đơn thuốc khác nhau thấy làm lạ, liền hỏi tại sao bệnh tình giống nhau mà lại cho đơn thuốc khác nhau. Hoa Đà nói: “Triệu chứng bệnh tuy giống nhau nhưng thực chất căn bệnh lại khác nhau. Người trước do nguyên nhân bên trong, nên phải cho thuốc để tống chất độc ra theo đường tiêu hóa; còn người sau chỉ là do ngoại cảm, nên cho thuốc phát tán mồ hôi là khỏi”; Quả nhiên, hai viên quan uống thuốc, đến mau chóng khỏi bệnh.
Có một viên tướng họ Lý, mời Hoa Đà tới xem bệnh cho vợ. Hoa Đà tới, xem mạch nói: “Đây là do lúc mang thai bị tổn hại thân thể, cái thai còn lại trong bụng”. Viên tướng nói: “Vợ tôi đã bị sảy thai, thai đã ra rồi mà!” Hoa Đà nói: “Theo chẩn đoán của tôi, thai còn ở trong bụng”.
Viên tướng không tin. Sau khi Hoa Đà đi khỏi, hơn một trăm ngày sau, bệnh người vợ càng nặng thêm, lại phải mời Hoa Đà tới xem.
Hoa Đà nói: “Đúng là có một cái thai chết lưu. Nguyên là phu nhân có mang sinh đôi, một thai đã bị sảy, một thai vẫn còn trong bụng”.
Hoa Đà liền cho thuốc kết hợp với châm cứu, quả nhiên làm thoát ra được một cái thai đã chết. Bệnh nhân nhanh chóng được bình phục.
Hoa Đà không những giỏi về nội khoa mà còn thành thạo cả giải phẫu ngoại khoa. Ông chế ra một loại thuốc tê gọi là “Ma phất tán”.
Một bệnh nhân bị đau bụng dữ dội, mới qua mười ngày, râu tóc và lông mày rụng hết. Hoa Đà chẩn đoán nói: “Đó là do trong tuỷ tạng có viêm nhọt, phải mau chữa trị”. Hoa Đà cho bệnh nhân uống ma phất tán. rồi mổ khoang bụng, cắt bỏ phần bị hoại tử, rồi khâu bụng lại, dán thuốc cao. Bốn năm ngày sau, vết mổ liền lại, một tháng sau bệnh nhân bình phục.
Lịch sử còn ghi chép rất nhiều truyền thuyết về tài chữa bệnh của Hoa Đà. Như trường hợp có một viên thái thú bị bệnh, rất nhiều thầy thuốc chữa không khỏi. Hoa Đà xem bệnh thấy bệnh này chỉ có thể khỏi khi bệnh nhân lên cơn nóng giận dữ dội. Ông cố ý đòi thật nhiều tiền đặt trước, rồi cứ rề rà không cho đơn thuốc.
Mấy ngày sau, ông đột nhiên bỏ đi, để lại một bức thư mắng mỏ viên thái thú là mắc bệnh như thế là đáng đời, mình làm mình chịu. Thái thú quả nhiên nổi giận, cử người tìm bắt Hoa Dà. Người con của thái thú biết Hoa Đà có dụng ý, ngầm dặn dò người nhà chớ có bắt Hoa Đà. Thái thú nghe nói không bắt được Hoa Đà thì nộ khí xung thiên, uất quá thổ ra toàn máu đen. Ngờ đâu, sau khi thổ ra máu, bệnh tự nhiên khỏi.
Tào Tháo xưa nay có bệnh nhức đầu. Mỗi khi công việc bận rộn, đầu lại đau không chịu nổi. Nghe nói Hoa Đà chữa bệnh giỏi có tiếng, liền cho mời đến. Hoa Đà châm cứu mấy-lần, bệnh nhức đầu ngừng hẵn. Tào Tháo không cho ông đi, mà lưu lại làm thầy thuốc trong nhà để chữa bệnh cho mình.
Hoa Đà thích chữa bệnh cứu người, không muốn bị giữ lại để chỉ khư khư ôm hòm thuốc phục vụ một mình Tào Tháo. Có lần. ông mượn có về thăm gia đình, luôn tiêu lên núi tìm thuốc. Tào Tháo không nghi ngờ gì, để ông đi.